Việc đọc báo tiếng Anh do người bản xứ viết là thói quen tốt và không thể thiếu để trao dồi kiến thức và ngôn ngữ tiếng Anh. Việc hiểu tường tận tiêu đề báo chí tiếng Anh sẽ giúp tiên đoán được ít nhiều phần nội dung bài báo tiếng Anh này. Tuy nhiên, bài viết này chỉ dừng lại về mặt ngữ pháp, không đề cập nhiều về mặt ngữ nghĩa. Cách dịch tiêu đề báo chí tiếng Anh sẽ gặp nhiều khó khăn nếu chúng ta không nắm được các quy tắc viết tiêu đề báo của người bản xứ. Tiêu đề báo chí tiếng Anh thường là những câu không hoàn chỉnh (như Difficult Times Ahead) vì vậy để hiểu chúng ta cần cần “hoàn thiện tiêu đề báo chí tiếng Anh” thì mới hiểu tường tận được. Chúng ta cùng tìm hiểu.
Các quy tắc ngữ pháp viết tiêu đề báo chí tiếng Anh
Để hiểu được tiêu đề báo chí tiếng Anh của người bản xứ, chúng ta cần hiểu rõ các quy tắc viết tiêu đề báo chí sau – gọi là quy tắc viết vắn tắt:
Bỏ mạo từ, chỉ định đại từ, đại từ sở hữu
Gồm a, an, the, this, that, these, those, my, your, their, some, any….sẽ không ghi trong tiêu đề báo chí tiếng Anh
Ví dụ: 1/ Boris Johnson urged to form alliance over China security law
--> Boris Johnson has urged to form an alliance over China security law
2/ First meeting for grandparents and new grandchild
--> These grandparents have firstly met their new grandchild.
Bỏ “to be” của mẫu câu bị động, tiếp diễn
Ví dụ: 1/ Ministers ‘looking at ways to relax travel quarantine rule
--> Ministers are looking at ways to relax travel quarantine rule
2/ The London hospital hit by a ‘tidal wave’ of patients
--> The London hospital has been / was hit by a ‘tidal wave’ of patients
3/ Tanker driven at US protesters in Minneapolis
--> Tanker has been driven at US protesters in Minneapolis
Bỏ “to have” của mẫu câu hoàn thành
Ví dụ: President Declares Celebration --> The president has declared a celebration.
Passerby Sees Woman Jump --> A passerby has seen a woman jump (into the river).
Đôi khi bỏ “động từ”
Ví dụ: 1/ More MP resignations over expenses row --> More MPs have resigned over the row about expenses
Quy tắc viết tiêu đề báo chí tiếng Anh là viết thu gọn, vì vậy chúng thường được viết dạng cụm danh từ (noun phrase), chính từ chỗ này, đọc tiêu đề báo chí tiếng Anh cần phải “tư duy” đặt câu hỏi để có thể suy luận và tiên đoán nội dung bài viết.
2/ Under Pressure from Boss
--> Employees have worked under high pressure from their boss
Trên đây là phần dạo đầu, phần chính là phần hiểu cách biến đổi thì của tiêu đề báo chí tiếng Anh
Biến đổi thì của tiêu đề báo chí tiếng Anh
Vì việc rút gọn tiêu đề báo chí tiếng Anh vì vậy để hiểu rõ tường tận tiêu đề, chúng ta cần phải:
1/ hoàn thiện tiêu đề thành một câu hoàn chỉnh
2/ đọc hiểu câu vừa hoàn thiện
để hoàn thiện tiêu đề báo chí tiếng Anh, chúng ta cần nắm rõ quy tắc biến đổi thì sau:
Thì hiện tại thay cho thì quá khứ “gần”, hiện tại tiếp diễn hoặc hiện tại hoàn thành: thì hiện tại dùng cho sự kiện hiện tại và quá khứ
Vì sao các tiêu đề báo chí tiếng Anh lại dùng thì hiện tại để nói đến các sự kiện đã xảy ra trong quá khứ, chúng tôi thấy nguyên nhân là:
– Lúc ban đầu, tiêu đề báo chí dùng “thì hiện tại” với mục đích thu hút người đọc (để họ mua báo), ngoài ra, thì hiện tại tạo cho người đọc “sự việc nóng bỏng, mới ra lò” và gây hứng thú hơn cho người đọc.
– Ngoài ra, cốt yếu của báo chí phải mang tính thời sự mà thì hiện tại sẽ làm tốt công tác này.
– Việc đăng các sự kiện đã xảy ra dùng thì hiện tại đơn vì thì hiện tại không liên quan đến thời gian khách quan của sự kiện, như vậy thì hiện tại để “tạo hiệu ứng” hay nói khác đi là làm cho bản tin mới hơn, giống như “kéo quá khứ về với hiện tại”.
Ví dụ: i) Massachusetts Woman Finds Treasure Chest in Attic (thì hiện tại)
Câu đầy đủ: A Massachusetts woman found a treasure chest in her attic. (thì quá khứ)
Tạm dịch: Một người phụ nữ ở Bang Massachusetts đã tìm được một kho báo trên tầng mái.
ii) Teacher publishes best seller (thì hiện tại)
Câu đầy đủ: A teacher published a best seller (thì quá khứ)
Tạm dịch: Một giáo viên đã xuất bản quyển sản bán chạy nhất.
iii) Mother discovers superpowers! (thì hiện tại)
Câu đầy đủ: A mother has discovered superpowers! (thì hiện tại hoàn thành)
iv) Forgotten Brother Appears (thì hiện tại)
Câu đầy đủ: A forgotten brother has appeared (after a long period of time). (thì hiện tại hoàn thành)
Tạm dịch: Một người anh bị quên lãng giờ xuất hiện trở lại (sau một khoảng thời gian)
v) Professors Protest Pay Cuts (thì hiện tại)
Câu đầy đủ: Professors are protesting pay cuts (at the university).
Tạm dịch: Các giáo sư đang phản đối việc cắt giảm lương (tại trường đại học).
Động từ nguyên mẫu (to-infinitive) thay cho tương lai “gần”
Cấu trúc: be going to + Bare-inf : nói lên một kế hoạch có dự định, tính toán, thường dùng cho tương lai gần, trong khi báo chí đăng tin phải có cơ sở, kế hoạch, dự kiến gì đó
Ví dụ : i) Mayor to Open Shopping Mall
Câu đầy đủ: The mayor is going to open a new shopping mall.
Tạm dịch: Thị trưởng sắp mở một trung tâm mua sắm mới.
ii) James Wood to Visit Portland
Câu đầy đủ: (Famous actor) James Wood is going to visit Portland soon.
Tạm dịch: (Nam diễn viên nổi tiếng) James Wood sẽ đến Portland sớm.
Như vậy cấu trúc “to-inf” để nói đến sự kiện tương lai là có cơ sở, do bỏ “be going”
Quá khứ thay cho quá khứ “xa”
Ví dụ: i) Man run over and attacked
Câu đầy đủ: A man was run over and attacked.
Tạm dịch: Một người đàn ông bị đuổi rượt và tấn công.
ii) Macy’s Hit as New York Imposes Curfew Amid Floyd Protests
Câu đầy đủ: Macy Store was hit as New York has imposed the Curfew Amid George Floyd Death Protests.
Tạm dịch: Cửa hàng Macy bị đột nhập khi thành phố New York áp đặt lên giới nghiệm trong lúc bạo động diễn ra về cái chết của George Floyd.
Cách dịch tiêu đề báo chí tiếng Anh
Cách dịch tiêu đề báo chí tiếng Anh mục đích sau cùng để hiểu rõ nội dung bài báo, và để nâng cao trình độ tiếng Anh và kiến thức chuyên môn, việc đọc nhiều sẽ giúp chúng ta viết giỏi, việc nghe nhiều sẽ giúp chúng ta nói giỏi. Tuy nhiên, để đọc và nghe giỏi thì cần phải hiểu cách dịch tiêu đề báo chí tiếng Anh, mà để nắm cách dịch tiêu đề báo chí tiếng Anh thì phải nắm rõ quy tắc ngữ pháp và ngữ nghĩa của tiêu đề báo chí tiếng Anh và xa hơn là hiểu rõ nội dung bài báo, và xa hơn nữa là hiểu được “ngụ ý” của tác bài báo tiếng Anh.
Như vậy, chúng ta biết được vì sao các tiêu đề báo chí tiếng Anh lại dùng thì hiện tại để chỉ sự kiện đã xảy ra trong quá khứ, biết được vì sao “to-infinitive” thay cho sự kiện ở tương lai “gần”… có thể nói chúng ta đã hiểu tường tận tiêu đề báo chí tiếng Anh và từ đó dễ hiểu hơn nội dung của bài báo. Bài viết chắc có những sai sót, kính mong nhận được đóng góp của bạn ở phần Bình luận bên dưới.